Forex piyasası ve hedging
FOREX piyasasına ilgi duyan ve piyasada işlem yapan yatırımcıların kullanabilecekleri işlem stratejilerinden biri de hedging (korunma, sigorta) stratejisidir. Forex piyasalarda hedging çok şık kullanılan yöntemlerdendir. Hedging, bir nevi sigorta işlevi gören, ileride oluşabilecek olumsuz fiyat hareketlerinden korunmak adına yapılan işlemlerdir. Bu şekilde fiyat değişimleri ile oluşabilecek zararlardan korunmak mümkün olur.
Vadeli piyasaların esas kuruluş amacı bilindiği gibi gelecekte oluşabilecek risklerden korunmaktır. Hedging, daha geniş anlamıyla, herhangi bir malı elinde bulunduran kişinin, malın değerini ileri bir tarihte oluşabilecek risklerden korumak için kullanabileceği bir strateji tipidir.
KULLANIM ŞEKİLLERİ
Peki bu aracın kullanım şekillen nelerdir? Piyasada hedging iki türlü kullanılıyor. Birincisi, yukarıda belirtildiği gibi fiziki malların değerinin korunması; İkincisi ise gelir amaçlı organize veya organize olmayan piyasalarda açılan pozisyonlar üzerinden yapılan işlemlerdir. Yatırımcılar tarafından özellikle fiziki malın değerinin korunması konusunda forex piyasası gibi kaldıraçlı bir piyasanm kullanılması tercih edilmekte. Örnek vermek gerekirse, bir ay sonrası için 100 bin dolarlık döviz yükümlülüğü bulunan ithalat ve ihracat yapan bir firmanın Türk Lirası cinsinden yurtiçinde satışlarını gerçekleştirdiğini düşünelim. Yurtiçinde yaptığı satışlar sonrasında bir ay sonra elinde 220 bin Türk Lirası olacağını, bununla da 100 bin dolarlık borcunu ödeyeceğini düşünelim. Dolar/TL parkesinin 2.20 ~ olduğunu varsaydığımızda, bir ay sonra firmanın dolar yükümlülüğünü rahatlıkla karşılayabileceğini düşünebiliriz.
Firma bir ay içerisinde gerçekleşecek kur hareketlerinden kendini nasıl koruyabilir? İşte bu noktada pozisyonu koruma altına almak, sigortalamak mantığı devreye girer. Firma bu kur riskini almamak için bugünden, daha düşük maliyetli olan kaldıraçlı bir piyasada bu pozisyonunu hedge ediyor. (Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen maksimum kaldıraç oranı 1:100‘dür) Bu kaldıraç oranının kullanıldığını düşünürsek, firma 100 bin dolarlık yükümlülüğünü forex piyasasında bin dolarlık teminat kullanarak sigorta etme imkanına sahip oluyor.
Bu sayede bir ay sonra oluşabilecek kur hareketlerinden zarar görmemiş oluyor. Bir ay sonrasında firma borcunu öderken, kur seviyesi ne olursa olsun bugünkü kur fiyatını sabitlemiş olduğundan kur riskine maruz kalmıyor.
ikinci kullanım şekli ise spekülatif amaçlı açılan pozisyonlar üzerinden belli zaman dilimlerinde mevcut pozisyona ters yönlü işlem açarak kar ya da zararı sabitlemek amaçlı kullanımdır. Bu durumda yatırımcılar pozisyonun tamamını koruma altına alabileceği gibi bir kısmını da hedge amaçlı kullanabilir. Kısaca, burada, herhangi bir ürün, endeks ya da döviz çifti üzerinde alınmış bir pozisyonun tam tersine işlem açmak olarak tanımlanabilir. Hedge amaçlı işlemler ülkemizde genel anlamda hala birçok kurum veya kişi tarafından değerlendirilmemekte. Dünyada oluşan gelişmelere ve risklere karşı çiftçi, kuyumcu veya sade bir vatandaş varlıklarını bu sistem ile sigortalayabileceği gibi, daha büyük yatırımları olan sanayi şirketleri de yatırımlarını bu yöntemle koruma altına alabilirler.
