Ekonomide son çeyreğe girilirken ivme hızlandı
Ekonomide son çeyreğe girilirken ivme hızlandı. Eylülde sanayi üretimi beklentilerin üzerinde gelirken cari açık gerilemeyi sürdürüyor. Enflasyonda ise ekimdeki hafif artışa karşın orta vadeli görünüm düzeliyor…
YILSONU yaklaşırken gelişen piyasalarda yükseliş eğilimi yaşanıyor. İçeride de tahvil faizi son ayların dip seviyesine yaklaşırken dolar kurunda yatay seyir hakim. Para girişinin etkisiyle önceki haftalarda 80 binin üzerine çıkan BIST-100 endeksi geçen hafta kar satışlarıyla bir miktar gevşedi. Global ekonomiye bakıldığında FED’in tahvil alımmı sonlandırması sonrasında parasal genişleme sırası Avrupa ve Japonya’ya geldi, iki taraftan da gelen genişleme kararı gelişen piyasalara doping etkisi yapıyor. 2015 yılma parasal genişlemeyle girilecek olması cari açığın finansmanı konusunda Türkiye’nin elini rahatlatıyor.
Diğer olumlu gelişme de elbette tarihi düşük seviyelere gerileyen petrol fiyatı.
Petrol fiyatının iki yıl daha düşük kalacağı beklentileri makro dengeler açısından olumlu değerlendiriliyor. Ucuz petrol fiyatının en olumlu etkisi enerji faturası yoluyla cari açık üzerinde hissedilmeye başlandı.
Cari açıkta makas eylül ayında da daralmaya devam ederken enflasyonla ilgili Merkez Bankası gelecek öngörülerinde olumlu bir tablo çizdi. Merkez Bankası, düşen petrol fiyatının ve kurdaki birikimli etkinin azalmasıyla enflasyon görünümünün düzeldiği mesajını verdi. Ekim ayı itibariyle yüzde 8.96’ya çıkan enflasyon için 2015 beklentisi yüzde 6.1’e çekilmiş durumda. 2014 yılı için azalan cari açığa karşın düşük büyüme öngörülüyordu. Nitekim büyüme ikinci çeyrekte yüzde 2.1 ile dibe vurmuştu. Ancak eylül ayında beklentilerin üzerinde gelen sanayi üretim verisi üçüncü çeyrekten itibaren büyümede bir toparlanma olduğunun sinyalini veriyor.
SANAYİ, CANLANMA SİNYALİ VERDİ
Ekonomik büyümenin pncü göstergesi olan sanayi üretimi eylülde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.1 artarken, takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim artışı yıllık bazda yüzde 2.2 oldu. İki veri de piyasa beklentilerinin üzerinde geldi. Detaylara bakıldığında ise sermaye malı üretimindeki hızlanma eylülde de devam ederken, ara malı üretimindeki zayıf seyir büyük oranda korundu.
Eylül verisiyle birlikte sanayi üretiminin üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.5 arttığını belirten HSBC Portföy Yönetim Stratejisti Ali Çakıroğlu’na göre, bu durum ekonominin ikinci çeyreğe oranla bir kademe hızlanmış olabileceğine işaret ediyor. Çünkü sanayi üretimi bu yıl ikinci çeyrekte yüzde 2.6 artmıştı. Ayrıca mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi, ağustostaki yavaşlama sonrasında ekonominin ivmelendiğini gösteriyor. Öyle ki, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi eylülde yüzde 1.1 artarken üçüncü çeyrekteki ortalama üretim artışını yüzde 1.5’e çıkardı. Çakıroğlu eylül verileri ışığında 10 Aralık’ta açıklanacak olan 2014 yılı üçüncü çeyrek büyüme verisinin yıllık bazda yüzde 2.6 ila 2.8 arasında gerçekleşeceğini öngörüyor.
ÇEKİRDEK ENFLASYON AŞAĞI YÖNLÜ
Ekim ayında tüketici fiyatları piyasa beklentisinin bir miktar üzerinde, yüzde 1.9 arttı. Yıllık enflasyon da yüzde 8.86’dan 8.96’ya yükseldi. Merkez Bankası son raporunda 2014 yılsonu enflasyon beklentisini yüzde 7.6’dan yüzde 8.9’a yükseltti. 2015 yılsonu beklentisini ise yüzde 6.1 olarak açıkladı.
Garanti Bankası Başekonomisti Nihan Ziya Erdem, buna karşın Merkez Banka-sı’nın düşen petrol’fiyatı ve birikimli kur etkisinin azalmasıyla önümüzdeki yıllar için daha iyimser bir tablo çizdiğini söylüyor. Erdem’e göre, Avrupa ve Japonya’dan gelen parasal genişleme adımlarının küresel yavaşlama kaygılarını azaltması ve özellikle petrol fiyatlarındaki düşüş, azalan risk primleri çerçevesinde Türkiye ekonomisinin olumlu ayrışmasını sağlıyor. Zayıf seyreden iç talep de çekirdek enflasyonu aşağı çekiyor.
CARİ DENGEDE DÜZELME SÜRÜYOR
Eylül ayında cari açık 2.2 milyar dolar ile beklentilerin hafif altında gerçekleşti. Böylece, 12 aylık cari açık rakamı eylül sonu itibariyle 46.7 milyar dolara geriledi ve 2010 sonundan bu yana en düşük seviyeye inmiş oldu.
Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, petrol fiyatının düşük kalmaya devam etmesi durumunda, cari açığın 2015 yılında 40 milyar doların altına inebile-I t ceğini söylüyor. Tokalı’a göre, düşük büyüme ortamında 12 aylık açıktaki düşüş trendinin devam etmesinde petrol fiyatlarının seyri temel belirleyici olacak. Petrol fiyatlarının 80-100 dolar bandında, alt sınıra yakın kalması, cari açığın milli gelire oranım yüzde 5 seviyesinin altına çekebilecek. Üst sınıra yakın seyretmesi ise açığın yüzde 6 düzeyinde kalmasına neden olabilecek.
