Dünyada Dijital Para Uygulamaları

Dijital para uygulamaları dünyada hız kesmeden devam ediyor. 2023 yılında E-lira’nında devreye girmesi bekleniyor.

Dijital para kullanımına geçen ülkeler

Bahamalar

2020’de CBDC’yi ilk olarak Bahamalar Merkez Bankası “Sand Dollar” adıyla uygulamaya geçirdi, bunu sekiz ada ekonomisinin merkez bankası konumundaki Doğu Karayipler Merkez Bankası’nın çıkardığı “DCash” izledi.

Çin

Belki de şu anda uygulanmakta olan en önemli CBDC projesi, Çin’in 2020’nin dördüncü çeyreğinden itibaren deneme aşamasında olan ve aşamalı bir sürüm için çalışan dijital renminbi veya Dijital Para Birimi/Elektronik Ödemeler (DCEP) girişimi. Çin, projeye 2014 yılında başladı ve gelişimini ABD dolarının küresel hakimiyetine doğrudan bir meydan okuma olarak konumlandırdı. Projenin detayları ortaya çıkarken, DCEP’in Dağıtılmış Defter Teknolojisini (DLT) kullanacağını, dolaşımdaki nakit yerine geçmesinin amaçlandığını ve dijital cüzdanlar aracılığıyla dağıtılacağı belirtiliyor.

Marshall Adaları

Marshall Adaları, amacı finansal katılımı teşvik etmek olan Algorand blok zinciri üzerine inşa edilmiş bir CBDC olan Marshallese Sovereign’ı başlatmayı planlıyor. Kullanıcıların CBDC’yi kullanmadan önce doğrulama süreçlerinden geçmesi gerekecek, ancak Marshall hükümeti CBDC’nin kullanıcıların gizliliğini koruyacağını vurguladı.

İsveç

2017’de İsveç’in Riksbank’ı, perakende ödemelerde nakit kullanımının azalması nedeniyle e-krona adlı bir CBDC’nin pilot uygulamasını başlattı. 2010 yılında İsveç’teki ödemelerin yaklaşık yüzde 40’ı nakit olarak yapılırken, 2016’da bu rakam yüzde 15’e düştü. İsveç Riksbank, DLT’nin gelecekteki bir e-kronun temeli olabileceğini önerdi ve 2020’de Accenture ile ortaklaşa R3’ün Corda platformuna dayalı bir e-kronu test etmeye başladı.

Avrupa Birliği

Avrupa Merkez Bankası (ECB), küresel ekonominin devam eden dijitalleşmesine uyum sağlamanın bir yolu olabileceğini savunarak bir CBDC, dijital euro yayınlamayı da araştırdı. Aynı şekilde ECB, yabancı CBDC’ler veya “özel dijital ödemeler” – muhtemelen kripto para birimlerine gönderme yapıyor – Avrupa’da yaygın olarak benimsenirse bir CBDC yayınlayabileceğini söyledi. ECB, CBDC altyapısının potansiyel olarak DLT kullanarak merkezi veya merkezi olmayan olabileceğini söyledi. Kara Para Aklamayı Önleme ve terörle mücadele yasalarına uyulmasını gerektiren Avrupa Birliği elektronik ödeme düzenlemeleri, isimsiz işlem olasılığını ortadan kaldıracaktır. ECB, 2021 ortalarında bir CBDC projesi başlatıp başlatmamayı düşünmeyi planlıyor.

Japonya

Japonya Merkez Bankası, dijital yen testlerine başlıyor. Japonya Merkez Bankası, 2023 yılı bahar aylarından itibaren özel bankalarla ve diğer organizasyonlarla birlikte çalışarak para yatırma ve çekmede yaşanan sorunları tespit edecek. Bunun yanında merkez bankası para biriminin doğal afetler sırasında ve internet bağlantısının olmadığı bölgelerde çalışıp çalışmadığına bakacak.

Barış Ergin / Para