Beygir gücü nedir?
Beygir gücü
RİVAYETE GÖRE 1781’DE JAMES WATT şüphecileri yük atlarını bırakıp kendisinin yepyeni buharlı motorunu almaya ikna turları atıyordu. Makinesinin daha üstün olduğunu kanıtlamak için, değirmen taşı döndürmek için dönüp duran bir dolap beygiriyle ölçümler yaptı. Hayvanın yürüyerek aldığı mesafeyi kabaca 81,7 kilogramlık çekme kuvvetiyle çarptı ve yeni bir ölçü birimi olan beygir gücünü buldu. Onun motoruysa 35 beygirin işini görüyordu, yani kabaca bugünün çim biçme makinesi ayarındaydı. Koca F-150 pikapları satarken de hâlâ onun bu hesabını kullanıyoruz, ama biraz soyut kalıyor. Biz de bu yüzden 1 beygir gücünü kafanızda canlandırın diye yeni yollar bulduk.
Bisikletle depara kalkmak
Bir anlık hız patlaması yaşayan ortalama bir bisikletçi, bir beygire erişebilir. Profesyonel bisikletçilerse bunun iki katı güç üretebilir. Ne var ki atlar dayanıklılık konusunda insanlardan üstün. Tour de France’a katılan seçkin sporcular bile yarış boyunca bir beygirin onda biri kadar güç harcamayı sürdüremiyor.
Bir kahve makinesi
Elektrikte gücü, adını sevgili James’ten alan watt birimiyle ölçüyoruz. Bir watt epey küçük ve ancak bir LED gece lambasını çalıştırabilir. Oyüzden neredeyse hep kilovvatt’tan söz ediyoruz, özellikle de elektrikli faturalarında. Yine de 1 beygir gücü 746 watt ediyor ve o da standart bir kahve makinesini çalıştırmaya yeterli.
Koca bir kaldırış
Birfut-iibre, 1 libre (yakla-şık450 gram) ağırlığı 1 fut (30 cm) kaldırmak için gereken iş. 1 beygir 33.000 fut-libre ediyor, yani 4.500 kilogramı 1 metre kaldırmaya, 1,5 kilogramı 3.000 metre kaldırmaya ya da daha gerçekçisi, 500 kiloyu 9 metre kaldırmaya denk. Elbette bu işin 1 dakika içindeyapılması gerekiyor.
Makarna partisi
Çekme gücüyle ısı aynı madalyonun (yani enerji madalyonunun) iki farklı yüzü, ikisini dönüştürmek için İngiliz Isı Birimi, yani Btu kullanmak gerekiyor. Bir Btu kabaca bir kibritin sıcaklığına denk. Bir at saatte 2,545 Btu sıcaklık üretebiliyor, bu da oda sıcaklığında 8,1 litre suyu kaynatmaya yetiyor. Bu suyla da 14 porsiyon makarna pişirebilirsiniz.
TANIMLAR
İŞ
BİR MESAFE BOYUNCA UYGULANAN KUVVET MİKTARI. FUT-LİBRE, KİLOVVATT SAATVE BTU GİBİ FARKLI BİRİMLERİ VAR.
ENERJİ
İŞ YAPMA KAPASİTESİ. MEKANİK, TERMAL VE ELEKTRİKSELGİBİ BİÇİMLERİ VAR.
GÜÇ
YAPILAN IS MİKTARINI, YAPMAK İÇİN GEREKEN ZAMANA BÖLEREK HESAPLANAN İŞ ORANI
