Yerli kömürün enerji üretimindeki payı artırılacak

1.1 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM

Kolin İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Celal Koloğlu, ihale sonrasında yaptığı açıklamada, Çayırhan’da toplamda 800 megavatlık bir santral kurulacağını söyledi. 1.1 milyar dolarlık yatırımla, 500 kişinin santralde, bin 500 kişinin kömür çıkarma işleminde olmak üzere toplamda 2 bin kişiye istihdam sağlanacağım belirten Koloğlu, kömürden enerji üretiminin hem cari açığın düşürülmesine hem de istihdama katkı sağlayacağını vurguladı. Elektrik satış sözleşmesinin 15 yıllığına yapılacağını, inşaat süresinin de buna dahil olacağını aktaran Koloğlu, “Üretilecek elektriğin bedeli TL’ye çevrilerek tarafımıza ödenecek. Dolarla ödeme söz konusu olmayacak” dedi.

Çayırhan sahasında birçok değerde, AB’nin kabul ettiği değerlerin üzerinde çevre kriterleri konuldu. ETKB’den alınan bilgiye göre, bugün Avrupa’da 2024 ve sonrası için kriter alman sınır değerler 1 normal metreküp hava için partikül maddede günlük 40 mikrogram, yıllık 50 mikrogram iken Çayırhan’daki kriterlerde bu rakamlar günlük 23, yıllık ise 18.07 mikrogram olarak belirlendi. Yine kükürt için kriter olarak kabul edilen günlük 125, yıllık 350 mikrogram olan üst değerler, günlük 33.72 mikrogram, yıllık 127 mikrogram olarak öngörüldü. Hava kalite ölçümlerinde AB’nin baz aldığı azot oranları saatlik 200 mikrogram, yıllık 25.44 mikrogram iken buradaki üst sınırı değerleri saatlik 134, yıllık 25 mikrogram olarak belirlendi. Birçok değerde Avrupa’nın, kriter kabul ettiği değerlerin neredeyse iki katından fazla daha kaliteli hava kriterleri olarak koyuldu.

SIRADA KONYA KARAPINAR VAR

ETKB’nin 2017 yılı bütçe sunumuna göre bünyesinde 2016 yılı eylül sonu itibarıyla 8.5 milyar ton linyit rezervi bulunan EÜAŞ’a ait, Konya Karapınar, Afyonkarahisar-Dinar, Trakya-Çerkezköy ve Afşin Elbistan kömür havzalarının yatırıma açılabilmesi amacıyla yatırım stratejileri ve yol haritaları hazırlanıyor.

Yeni keşfedilen kömür rezervleri arasında 1.8 milyar ton ile Konya Karapınar dikkat çekiyor. Konya-Karapmar’m da 2017 sonu itibarıyla yatırıma açılması öngörülüyor.

Keşfedilen ve değerlendirilmesi öngörülen kömür sahaları arasında 1.5 milyar ton ile Eskişehir Alpu ile 1.5 milyar ton ile Trakya, 1 milyar ton ile Afyon da yer alıyor.

Afşin-Ellbistan Havzası (E) sahasında ise gerekli etüt ve araştırmalar tamamlanarak, yatırıma hazır hale getirildi. Afşin-Elbistan (C-D) sahası jeoteknik etütlerin yapılmasından sonra yatırıma hazır olacak.

Diğer yandan, Denizli, Afyonkarahisar, Aydın, Tekirdağ, Edirne, İstanbul, Muş, Ankara. Amasya, Karabük ve Çankırı’da linyit arama ve rezerv belirleme çalışmalarına devam edilecek.

SONDAJ HAMLESİ

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Tetkik Arama (MTA) ile birlikte yeni bir rezerv ve sondaj hamlesi başlatıyor. Aramacılık faaliyetleri için teknoloji en üst düzeyde kullanılacak. Havadan Türkiye’nin jeofizik haritası, karadan jeokimya haritası çıkarılacak. Her 5’er kilometre aralıkla toprak ve bitki örtüsü numuneleri alınacak. Türkiye’nin jeofizik ve jeokimya hari talan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’m verdiği talimatla en kısa sürede tamamlanacak. Ayrıca normal de 300 bin metrelerde kalan sondajda, Bakan Albayrak 1 milyon metre derinde sondaj yapma talimatı verdi. Özel sektörle birlikte bu yıl için konulan 3 milyon metrelik sondaj öngörüsünün, önümüzdeki yıllarda 5-6 milyon metreye çıkarılması hedefleniyor. Bakan Albayrak’ın ifadesiyle 2020’lerde Türkiye’nin yeraltı kaynaklarının MR’ı, tomografisi çekilmiş olacak.

Bu arada MTA Afrika başta olmak üzere, yurt dışında da aramacılık faaliyetlerine başlayacak ve daha hızlı netice alabilmek için kamu-özel ortaklığıyla hareket edebilecek.

HERKES KATKI YAPACAK

Bakan Albayrak, yerli kömür kaynaklarının değerlendirilmesiyle ilgili yaptığı açıklamada akademisyenlere, finans sektörüne ve özel sektöre çağrıda bulunmuştu. Sektörün daha fazla gelişmesi için akademisyenlerin daha çok katkılarını beklediklerini ifade eden Albayrak, finans sektöründen yerli kömür sektörüne daha fazla inanmaları ve katkı yapmalarını, özel sektörün daha cesur şekilde büyümeye katkı yapmasını ve yatırımlarına son sürat devam etmesini istemişti. Çevre vurgusunun hiçbir projede ihmal edilmemesi gerektiğini vurgulayan Albayrak, “insan ve istihdam boyutunu, onların ihtiyaçlarını ihmal etmeyin. Daha fazla üreteyim hırsına aman kapılmayın. Tamamen bilimsellik içinde olması gerektiği kadar üretin. Tüm bunları birleştirdiğimizde Türkiye için çok önemli bir istihdam aracı olan bu sektörü büyüteceğimize inancım tam” ifadelerini kullanmıştı.

Enerji talebi artıyor

Dünya enerji talebi küresel ölçekte artıyor. Bu talebi karşılamak için küresel enerji yatırımları da her yıl artış gösteriyor.

Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, enerji sektörüne 2016 ile 2040 yılları arasında toplam 68.2 trilyon dolar yatırım yapılacağı tahmin ediliyor. Söz konusu yatırımların 21.8 trilyon dolarının enerji verimliliğine, 19.7 trilyon doların elektrik sektörüne, 15.4 trilyon dolarının petrol sektörüne, 9.9 trilyon dolarının gaz sektörüne, 1.4 trilyon dolarının kömür sektörüne yapılması planlanıyor.

Üretimde yerli kaynak rekoru

Türkiye, 2016 yılında elektrik üretiminde tüm yerli kaynakların payını yüzde 49.3’e çıkararak, bu alanda bir rekor kırdı. Yerli kömüre getirilen desteklerle 2015 yılına göre yerli kömürden elektrik üretimi yüzde 23 artışla 36 bin 180 GVVh’tan 44 bin 586 GVVh’e çıkarıldı. 2016 yılında 2015 yılına göre tüm elektrik üretiminde 10 bin 500 GWh’lik artış gerçekleşti. Bu artışın, yaklaşık 8 bin 400 GWh’ı yerli kömürde gerçekleştirilen artıştan sağlandı. 2015 yılında doğalgazdan 99 bin 219 GWh elektrik üretirken 2016’da doğalgazdan üretim 88 bin 609 GWh oldu. Doğalgazda elektrik üretiminde yüzde 10 azalma gerçekleştirildi. Elektrik üretiminde yenilenebilir enerjinin payı ise yüzde 31 oranında artırıldı.

Muzaffer POLAT / Kömür Üreticileri Derneği Başkanı
“Yerli kömürden üretilen enerjiye alım garantisi istiyoruz”

Yerli kömür bizim değerimiz. Bu çerçevede Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın yerli linyit ve taşkömürü kaynaklarının elektrik üretim amaçlı değerlendirilmesine yönelik kararlarını destekliyoruz. Son yıllarda Bakanlık arama çalışmalarına büyük önem veriyor. Yeni keşifler yapılıyor. Biz Türkiye’nin keşfedilen bu rezervlerin çok üzerinde kömür potansiyeline sahip olduğuna inanıyoruz. Enerji Bakanlığı’nın bu sene için 1 milyon metre, önümüzdeki yıllar için 5-6 milyon metre sondaj hedefi var. Bu da Türkiye’de linyit envanterinin yeniden gözden geçirildiğini ortaya koyuyor. Hükümet yerli kömürün değerlendirilmesi, yatırıma açılması noktasında gayretli. Çayırhan ihalesinde ortaya çıkan fiyatı isabetli bir fiyat olarak değerlendiriyoruz. Ne çok ucuz, ne de çok pahalı. Fiyat çok düşük olsaydı, ihaleyi alan yatırımcı başarılı olamayabilirdi. Fiyat yüksek olsaydı o zamanda kamu zarar ederdi. Kömür yatırımlarında temiz teknolojilerin kullanılmasını çok önemsiyoruz.

Nisan ayı içerisinde uluslararası boyutta “Temiz Kömür Zirvesi” yapacağız. Zirvenin altyapı çalışmalarını sürdürüyoruz. Zirvede dünyanın en son geldiği teknolojik imkanları ve gelişmeleri anlatacağız. Türkiye’de termik santral denildiği % zaman maalesef kötü örnekleri var. Onlarda düzeltme yoluna gidiliyor.

Özel yatırımcıların, termik santral yapacak arkadaşların hükümetten beklentileri var. Bütün ülkedeki küçük ve büyük rezervlerin değerlendirilmesi, cari açığın azaltılması için yerli kömürden üretilen enerjiye alım garantisi istiyoruz. Bakanlık nezdinde girişimlerimiz sürüyor. Doğalgaz ve ithal kömüre ödenen para İsviçre’de bankaya giderken, yerli kömürde alım garantisine verilecek para iç piyasada dönecek.