Veri Bilimcisi ve Veri Analisti Geleceğin Meslekleri Olacak
Günümüz dünyasının uçsuz bucaksız veri yığını yeni bir meslek grubunun yıldızını parlattı. Veri bilimcileri 21. yüzyılın en popüler uzmanları olarak görülüyor. Yeni pozisyonun yönetim katındaki adı “Chief Data Officer”
2020’de her saniyede 1.7 megabyte yeni veri üretimi gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Bu verilerin yapılandırılması yani işlenerek şirketler için faydalı bir bilgiye dönüştürülmesi ise kıran kırana rekabetin yaşandığı iş dünyasında kritik öneme sahip. Bu nedenle son yıllarda büyük verinin işlenerek, uçtan uca analiz edilmesine imkan tanıyan “veri bilimcisi”, “veri analisti” gibi yeni pozisyonlar ortaya çıktı. Bu pozisyonların en tepesinde ise İngilizce’de “Chief Data Officer” denilen Türkçe’ye “Veri Müdürü” olarak çevrilebilecek bir yönetici unvanı var. Yakın bir gelecekte doktor ya da avukat kadar çocuklarımızın yönelmesini arzulayacağımız bu yeni meslekler, iyi bir gelecek vaat ediyor.
GELECEĞİ ÇOK PARLAK
Bu mesleklerin yakın gelecekte ilgi odağı olmasını sağlayacak çok sayıda faktör var. Her şeyden önce, verinin önlenemez artışı ve hemen her sektörde kritik öneme sahip olması, bu büyük veriyi işleyerek anlamlı sonuçlar çıkaracak uzmanlara olan ihtiyacı artıyor.
Örneğin bir perakende şirketi, bir mağazasının bulunduğu AVM’ye kaç kişinin girdiği, bu kişilerin profili, hangi mağazalara girip alışveriş yaptığı, o AVM’de hangi etkinliklere katıldığı gibi bilgiler edinerek tüm bu verilerden anlamlı sonuçlar çıkarıp potansiyel müşterilerine yönelik yeni kampanyalar oluşturabiliyor, ürün gamını genişletip sınırlandırabiliyor. Ya da bir telekom şirketi yakın bir tarihte rakibine kaptıracağını tahmin ettiği müşterisine kişiye özel avantajlı bir teklifle giderek müşterisini koruyabiliyor. Büyük veri, yalnızca özel sektörde değil, kamuda da daha iyi hizmetin ve rekabet avantajının kapılarını aralıyor.
BÜYÜK AÇIK VAR
2012 rakamlarıyla dünyada üretilen 2.8 zettabayt verinin sadece yüzde 0.05’inin analiz edildiği varsayılıyor. Bu noktada veri analizinde boyutları tahmin sınırlarını aşan bir fırsat olduğu aşikâr, internete bağlı cihazların sayısı 15 milyarı geçti, 2020’de 50 milyara ulaşması bekleniyor. Büyük veri ekonomisi yıllık 52 milyar dolara ulaşmış durumda ve dünya çapında yarattığı istihdam sayısı 4.4 milyon kişi. Bunun yanında çok ciddi oranda veri analisti açığı var.
OLMAZSA OLMAZ TEKNİK BECERİLER
Peki, iyi bir veri analistinin sahip olması gereken özellikler neler? NetApp Türkiye Genel Müdürü Behçet Yumrukçallı’ya göre, bir veri analistini iyi olarak nitelendire-bilmek için teknik bilgisinin kuvvetli olmasının yanı sıra özellikle ticari bakış açısına da sahip olması gerekiyor. Bu kişinin ticari hedefleri çok iyi analiz ederek BT tarafı ile köprü vazifesi görmesi gerekiyor. Bu noktada büyük veri setlerine erişebilme, sorgulama ve seçim ile bilgi kaşifliği yapabilme, iş ya da uygulama problemlerini çözümleyecek modeller kurma (sınıflandırma, kümelendirme ve anormalizasyon tespiti), veri analizlerini uygulamaya sunmak yani sonuçları (bulguları) görselleştirme gibi teknik beceriler olmazsa olmaz kabul ediliyor.
Peki, teknik beceriler yeterli mi? Elbette hayır, kullanıcılarla etkin bir iletişim, iyi ve güçlü sezgiler ve bütün analizlerin ötesinde mantıksal çözümlemeleri derinine anlama becerisi çok kritik. Hemen ekleyelim, veriyi matematiksel işlemlerle istatistiksel yollardan sunuma hazırlayan veri analistleri ve veri bilimcilerinin lineer cebir, sayısal analiz, yapay zeka, veri görselleştirme, makina dili gibi alanlarına hakim olup özellikle endüstri mühendisliği, işletme mühendisliği, matematik ve istatistik, yönetim bilişim sistemleri (MİS) ve enformatik gibi bölümlerden mezun olmaları bekleniyor.
YÜZDE 60 ÖNEMİNİN FARKINDA
Deloitte’in “Veri Analizleri” konusunda bu yıl yaptığı bir araştırmaya göre, şirketlerin yüzde 60’ı büyük veriyi kullanarak elde edebilecekleri faydaların farkında. Yüzde 43’ü veri analizlerinin doğrudan CEO’ya raporlama yapan özel bir birim tarafından yapılması gerektiği görüşünde. Büyük veri üzerinde yapılan analizlerden yola çıkarak kararlar alan ku-rumlarm rekabette avantaj elde ettiği ve özellikle karlılıklarını artırdıkları gözlemlendikçe, bu konunun önemi daha da öne çıkacak ve daha önce bu konuda aksiyon almayan firmalar da bu tür oluşumlar içine girecekler. Bu noktada veri analistleri ve veri bilimcilerine ihtiyaç artarken Gartner’m tahminlerine göre, re-güle olmuş endüstrilerdeki şirketlerin yarısı
2017 yılı itibariyle bir baş veri analisti istihdam edecek. Yani Chief Data Officer ya da Veri Müdürü olarak şirketin büyük veri stratejilerinden sorumlu olan yöneticileri önümüzdeki dönemde daha sık göreceğiz.
VERİYİ DEĞERE ÇEVİRİYORLAR
IBM Türk Analitik İş Birimi Ülke Lideri Mehmet Dilek, bu ihtiyaçla ilgili şunları söylüyor: “Geleneksel yöntemler yapısal veri ile çalışmaya daha eğimlidir ancak büyüyen verinin yapısal olmayan veya düzensiz veri olduğunu düşünürsek ileri seviyede bilgisayar ile öğrenme ve yapay zeka algoritmalarına ihtiyacın daha da arttığını görüyoruz. Böyle bir durumda sadece geleneksel istatistiksel yöntemler ve yetenekler yeterli olmuyor. Buna karşın veri bilimciler, yazılım/programlama, istatistik ve matematik yetenekleri ile yapısal ya da yapısal olmayan veriyi daha verimli yöntemlerle bir değere çevirebiliyor. Nesnelerin internetinin de hızla yayıldığı bir dünyada verinin her geçen gün daha da büyüyeceğini düşünürsek, bu veriyi değere çevirebilecek olan veri bilimcilere ihtiyaç artacaktır.”
KAMU DA KULLANMAK ZORUNDA
Daha fazla kurumun büyük veri analitiği uzmanlarına olan ihtiyacı görmesi ile birlikte, önümüzdeki birkaç yıl içinde veri bilimcilere olan talepte patlama yaşanması bekleniyor. Neredeyse her kaynaktan toplanan bilgileri analiz etme yeteneğine sahip olan veri bilimcileri kullanan şirketler çok önemli avantajlar elde edecek. Bu avantajlar sadece özel şirketler açısından değil, kamu sektörü için de geçerli.
“Veri bilimcileri kullanan kurumlar, günlük operasyonel kararlarına iş değeri katmaktan, taktiksel ve stratejik kararlar ile planlara desteğe kadar pek çok alanda önemli avantajlar elde edebilirler” diyen Teradata Türkiye Genel Müdürü Gamze Aydın, veri bilimci unvanı ülkemizde birçok şirket için hâlâ yeni bir kavram olsa da büyük veri projelerinin artması ile birlikte, bu meslek dalının öneminin daha iyi anlaşılacağını söylüyor. Şirketlerin hem Ar-Ge hem de geliştirme departmanlarında veri bilimci takımları oluşturacağına inanıyor.
Veri analisti ne iş yapar?
Peki bir veri analisti tam olarak ne iş yapar? Görev ve sorumlulukları nelerdir? NetApp Türkiye Genel Müdürü Behçet Yumrukçallı’dan aldığımız bilgilere göre, veri analisti, kurumun cirosunu, karını ve verimliğini artırması için verilecek ticari kararlar ve alınacak aksiyonlara hızlı bir şekilde yön verebilmek amacıyla kurumun yıllar içerisinde topladığı ve aynı zamanda güncel olarak farklı kanallardan [sosyal medya, mobil uygulamalar, vs.) toplamaya devam ettiği tüm veriler üzerinde anlık ve çok boyutlu analizler gerçekleştiren eleman anlamına geliyor. En önemli sorumlulukları arasında üzerinde analiz yapacakları veri setlerini doğru seçmeleri, anlık veriler üzerinde çalışma ortamını sağlamaları ve çok boyutlu analiz araçları kullanarak ortaya çıkan bilgileri, kurumun ticari hedefleri ile doğru bir şekilde ilişkilendirmeleri yer alıyor. Söz konusu personel, verileri elde eden/oluşturan ilgili departmanlarla yakın çalışıyor ve gerektiğinde geri bildirimlerle bu departmanların veri oluşturma/toplama yöntemlerini şekillendirebiliyor.