Hükümet orta vadede bütçeye yüklenecek
Hükümet, 2015-2017 dönemine ilişkin Orta Vadeli Program’ı (OVP) geçen hafta açıkladı. OVP’deki temel ekonomik hedefler ve 2014’e ilişkin gerçekleşme tahminleri aşağıdaki tabloda yer alıyor. Bunlarla ilgili değerlendirmelerimiz ise şöyle:
• Öncelikle bu yılki büyümenin yüzde 3,3 olarak tahmin edildiğini söyleyelim. Bu yıla girerken yüzde 4’lük bir hedef vardı ama 17 Aralık süreci sonrasında yaşananlar iç talebi yavaşlatarak büyümeyi aşağı çekti. Geçen yıl yüzde 5 yükselen yurtiçi talepte bu yıl sadece yüzde 1 artış bekleniyor. Hükümet gelecek yıl iç talebin yeniden toparlanmaya başlamasını ve büyümenin önce yüzde 4’e, ardından da 2016 ve 2017’de yüzde 5’e çıkmasını hedefliyor. Ancak Hürriyet Gazetesi Ekonomi Yazarı Uğur Gür-ses’in de geçen perşembe günü yazdığı gibi, bu yıl iç talebi düşük kılan nedenler hala ortada dururken bunun nasıl olacağı belli değil.
KUR ARTIŞININ SONUCU
• Ekonomi yavaş da olsa büyümeye devam etmesine rağmen, geçen yıl 10 bin 807 dolar olan kişi başına milli gelirin bu yıl 10 bin 537 dolara inmesi bekleniyor. Bu düşüş yine 17 Aralık süreci sonrasında döviz kurlarında yaşanan tırmanıştan kaynaklanıyor. Hükümet, geçen yıl 1,90 TL olan ortalama dolar kurunun bu yıl 2,18 TL olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyor. Önümüzdeki üç yılda dolar kurundaki artışın düşük kalması ve kişi başına milli gelirin 2017’de 12 bin doları aşması hedefleniyor. Tabii bunun da nasıl olacağı belli değil.
• OVP’ye göre geçen yıl yüzde 9 olan işsizlik oranı bu yıl yüzde 9,6’ya çıkacak. Ekonomideki yavaşlama bahar aylarından bu yana işsizlikte bir yükseliş başlatmış durumda ve bu tahmin gerçekçi görünüyor. OVP’de önümüzdeki üç yılda ise işsizlik oranının yavaş yavaş gerileyeceği ve 2017’de yüzde 9,1’e ineceği öngörülüyor.
• OVP’ye göre enflasyon bu yılın sonunda yüzde 9,4 olacak. Bu oran yüzde 5’lik hedefin de geçen yıl bu sıralarda yapılan yüzde 5,3’lük tahminin de çok üzerinde. Yukarıda bahsettiğimiz döviz kurlarındaki artışa ek olarak tarımdaki kuraklıktan kaynaklanan gıda fiyatlanndaki yükselişin de etkisiyle, enflasyon bu yıl yüzde 7,7’nin altını göremedi. Eylül ayı itibariyle yüzde 8,9 düzeyinde ve 20l4’ü çift haneli bir seviyede bitirmesi tehlikesi bile var. Hükümet 2015’te enflasyonun yeniden inişe geçip yüzde 6,3’e gerileyeceğini, 2016 ve 2017’de ise yüzde 5’lik hedefin tutacağını öngörüyor. Ancak geçmiş yıllardaki performans yüzünden bunlar hiç de inandırıcı gelmiyor.
İKİZ AÇIK HEDEFLERİ
• OVP’de bu yıl cari açığın milli gelire oranının yüzde 5,7 olacağı tahmin ediliyor. Önümüzdeki üç yılda ise tedrici bir düşüşle bu oranın yüzde 5,2’ye inmesi bekleniyor.
• Bu yılki OVP’de en çarpıcı hedefler bütçe dengesinde görülüyor. Geçen yılki OVP’de bütçe açığında tedrici bir düşüş hedefi vardı. Bu yılki OVP’de ise bütçe açığının hızla düşmesi ve 2017’de neredeyse denk bütçeye ulaşılması hedefi var. OVP’ye göre bu yıl 24,4 milyar TL olması beklenen bütçe açığı 2017’de 7,1 milyar TL’ye inecek. Bu yıl yüzde 1,4 olması beklenen bütçe açığının milli gelire oranının da 2017’de yüzde 0,3’e ineceği öngörülüyor. Hükümet, önümüzdeki üç yılda ekonomideki en sağlam dayanağına biraz daha fazla yüklenerek, güveni artırmaya yönelik bir strateji peşinde gibi görünüyor.
