Ekonomi - Borsa - Hisse Senedi

Dünya ekonomisi ve iç piyasalarda son durum

Düşen petrol sayesinde 2015’e olumlu senaryolarla girdik. Çekirdek enflasyon düşüyor, cari açık geriliy ör. Son kur artışı negatif ayrışma getirdi. Ancak uzmanlar kısa vadeli iniş çıkışlara değil, büyük resme bakılması gerektiğini söylüyor.

KÜRESEL ekonomiye yönelik beklentiler düzeliyor. Avrupa Merkez Bankası parasal genişleme programı bu ay başlıyor. Çin’in faiz indirimleri moral veriyor. Buna karşın ABD Merkez Bankası’nın (FED) olası faiz artırımı ve doların güçlü kalması sıkıntı yaratabilir. Dünya ekonomisinde 2015 için güçlü bir büyümeden ziyade en kötünün geride kaldığı tahminleri yaygın.

Dünya ekonomisi ve iç piyasalar

Global piyasalarda durum böyle iken, içerde önemli gündem enflasyon görünümü ve buna bağlı faiz indirimleri oldu. Şubattaki toplantıda Merkez Bankası’mn yaptığı faiz indirimleri beklentileri bir ölçüde karşıladı. Geçen hafta şubat ayına ilişkin manşet enflasyonu yükselirken, çekirdek enflasyonda düşüş belirgin hale geldi. Şubat ihracatındaki gerilemeye karşın ocak ayı dış ticaret açığında toparlanma devam ediyor. Bu arada büyümenin öncü göstergeleri arasında olan imalat sanayi kapasite kullanım oranı şubatta da gerilemeye devam etti. 2015’in ilk iki ajana ilişkin gelen veriler ekonomide enflasyon açısından görünümün bir ölçüde düzelmesini sağlarken reel kesim açısından daha durgun bir görünüm arz ediyor. Ekonomistler, geçen yıl aynı dönemde Türkiye ekonomisinin oldukça pozitif ayrıştığına dikkat çekerek şu anda normalleşme yaşandığını savunuyor. Petrol fiyatındaki gerilemenin yarattığı olumlu hikayenin bu yıl bir miktar zayıflaşa da devam edeceği düşünülüyor.

ÇEKİRDEK ENFLASYON DÜŞÜYOR

Şubatta tüketici fiyatları aylık bazda piyasa beklentilerinin altında yüzde 0.71 artarken yıllık bazda ise yüzde 7.24’den 7.55’e çıktı. Geçen yılın aynı ayında ise tüketici enflasyonu yıllık bazda yüzde 7.89 seviyesindeydi. 2015 şubat ayında gerçekleşen aylık gıda enflasyonu 2010’dan sonraki en yüksek şubat ayı gerçekleşmesine işaret ediyor. Kötü hava koşullarının etkisiyle gıda enflasyonu şubatta yıllık bazda yüzde 11’den yüzde 14’e hızlandı. Eneıji fiyatları da artan kur nedeniyle aylık bazda artış gösterdi. Ancak manşet enflasyondaki kötüleşmeye rağmen çekirdek enflasyondaki iyileşme şubat ayında belirgin hale geldi. Yıllık çekirdek enflasyon ocaktaki yüzde 8.6’dan şubatta 7.7’ye geriledi. Bu rakam Ocak 2014’den bu yana en düşük gerçekleşme oranı.

AÇIK DARALDI AMA İHRACAT ZAYIF

2014 yılı boyunca ithalatta düşüş sayesinde toparlanma yoluna giren dış ticaret açığı ocakta 4.3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Ocak ayında dış ticaret açığı 2014 yılının aynı dönemine göre yüzde 37.5 azaldı.

Böylece 2014’ü 84.5 milyar dolar seviyesinde tamamlayan 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı 2015 yılının ilk ayında 82 milyar dolar seviyesine geriledi. Buna karşın şubat ayında ihracat geçen yılın aynı ayma göre yüzde 13 düşerek 10 milyar 495 milyon dolar oldu. Yılın ilk iki ayında toplam ihracat yüzde 6.7 gerileme ile 22 milyar 826 milyon dolar olarak gerçekleşti.

KAPASİTE KULLANIMI DÜŞÜYOR

Büyümenin öncü göstergelerinden olan İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) 2015 Şubat ayında bir önceki aya göre 0.9 puan azalarak yüzde 72.8 seviyesinde gerçekleşti. Böylece kapasite kullanımı 2013 Mart’tan bu yana en düşük seviyesine indi. Merkez Bankası tarafından 2 bin 659 işyerine İktisadi Yönelim Anketi formu gönderilerek, hesaplanan verilere göre, imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı da bir önceki aya göre 0.5 puan artarak yüzde 74.1 oldu. Kapasite kullanım oranları bir önceki aya göre değerlendirildiğinde, tüm mal gruplarında azalış görüldü.

“OLUMLU HİKAYE SÜRÜYOR”

Garanti Bankası Başekonomisti Nihan Ziya Erdem, geçen yılın sonuna doğru Türkiye ekonomisinin düşen petrol fiyatı sayesinde çok fazla pozitif ayrıştığına dikkat çekiyor. Şu anda petrol fiyatının geçen yılsonuna göre bir miktar artmış olsa dahi geçen yıl geneline göre halen çok ucuz kalmaya devam ettiğini belirtiyor. Bunun da Türkiye’nin olumlu hikayesini devam ettirmesini sağlayacağını savunuyor. Geçen yılsonuna doğru yaşanan aşırı pozitif ayrışmanın şu anda normalleşmeye doğru gittiğini belirten Erdem’e göre, ocak ayma ve sonraki aylara ait cari açık rakamı açıklanmaya başladığında tüm yıl genelinde bir düşüş olduğu görülecek.

“KUR ARTIŞI KORKUTUYOR”

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam) uzman araştırmacısı Dr. Zümrüt İma-moğlu, 2015’e girerken, petroldeki düşüşten faydalanarak, Merkez Ban-kası’nın faizleri indirmek suretiyle büyümeyi destekleme imkanı olduğunu belirtiyor. Keza İmamoğ-lu’nun hesabına göre, petroldeki düşüşle cari açığın milli gelire oranı yüzde 4 civarına düşecekti. Ancak 2014 başında yaşanan kur şoku bu yılın başında tekrar yaşandı. Kur arttığı için enflasyon ve cari açık beklendiği gibi düşmeyecek. Kurdaki artış ucuz petrolün olumlu etkisini azaltıyor. Dolayısıyla ilk çeyrekte ortaya çıkan durum ekonomideki bu fırsatı kaçırdığımızı gösteriyor. İmamoğlu ayrıca, döviz kurundaki ani artışın da tüketici ve yatırımcıyı korkuttuğunu bunun da büyüme açısından olumsuz bir duruma işaret ettiğini ifade ediyor.

“İÇ TALEPTE TOPARLANMA VAR”

Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, son gelen birkaç olumsuz veriyi kısa vadeli hareketler olarak değerlendiriyor. Buna karşın Bürümcek-çi’ye göre, büyük resim halen geçer- ! li. 2014 yılında petrol fiyatı ortalaması 100 dolardı. Şu anda 60 dolar olacağını varsaysak bile 40 dolarlık ciddi bir iyileşme var. Bu enerji faturasına her halükarda olumlu yansıyacak, ilk çey- * rekte iç talepte toparlanma olduğuna dikkat çeken Bürümcekçi, buna örnek olarak otomotiv satışlarındaki artışı gösteriyor. 2015 için büyümede dış talep yerine iç talebin daha etkili olacağını savunan Bürümcekçi, büyüme rakamının yüzde 3’in çok altında olmayacağını tahmin ediyor.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu