Dış ticaret yükselişte
SANAYİ İSTİHDAMI
2016, sanayi işgücü girdileri açısından sıkıntılı geçti. TÜÎK’in sanayi sektöründe faaliyet gösteren orta ve büyük ölçekli girişimlerin çalışanlar sayısı ve çalışılan saat sayısında ve brüt ücret-maaş yapısında meydana gelen gelişmeleri ortaya koyan sanayi istihdam endeksine göre 2016’da sanayide istihdam ve çalışma saati gerilerken, sanayide brüt ücret-maaşlar ise artış gösterdi.
Takvim etkisinden arındırılmış seriye göre sanayide istihdam 2016’da bir önceki yıla göre yüzde 1.2 azalışla 117.6 oldu.
Sanayide çalışılan saat endeksi yüzde 1.8 azalışla 111.5 değerini alırken, sanayide brüt ücret-maaş endeksi yüzde 15.9 artışla 233 düzeyinde gerçekleşti.
2016 yılında inşaat sektöründe istihdam geriledi. TÜÎK’in inşaat sektöründeki istihdam, çalışılan saat, brüt ücret ve maaş bilgilerinin elde edilerek, bu sektörün zaman içerisindeki gelişimini ortaya koyan inşaat işgücü girdi endekslerine göre 2016’da inşaat sektöründe istihdam yüzde 7.5 azalışla 73.9 oldu.
inşaat sektöründe çalışılan saat bir önceki yıla göre yüzde 8.9 azalışla 69.5, inşaat sektöründe brüt ücret-maaş yüzde 13.4 artışla 173.5 değerini aldı.
Kadın girişimci artışı sürüyor
Toplam istihdam içinde 2015 yılında işveren olarak çalışanların payı yüzde 4.4 oldu. TÜİK’in girişimcilik 2015 verilerine göre, Türkiye genelinde işveren olarak çalışanlar içinde kadınların oranı bir önceki yıla göre 0.1 puan artış ile yüzde 8.1, erkeklerin oranı ise 0.1 puan azalış ile yüzde 91.9 oldu. İşveren girişimlerde en yüksek doğum oranı, 2015 yılında yüzde 31.1 ile “toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı” sektöründe gerçekleşti. Bu sektörü sırasıyla, yüzde 14.5 ile imalat ve yüzde 11.8 ile inşaat takip etti. İşveren girişimlerden 2014 yılında yeni doğanların yüzde 68.8’i 2015’te hayatta kaldı. İş kayıtlarında 2015’te yer alan işveren girişimlerinin yüzde 42.5’i 2011-2015 yılları arasında kuruldu.
Prof. Dr. Murat FERMAN / Işık Üniversitesi Öğretim Üyesi
“Uzun vadeli stratejilere ihtiyaç var”
Enflasyon rakamları ekonominin tümünde çarpıtıcı-şişirici etki oluşturmayı birikimli olarak sürdürüyor. Sektörlerdeki fiyat artışları ve brüt ücret artışlarının temelinde yatan bu. İnşaat sektörü, geçmiş yıllara oranla ekonomide canlandırıcı-tonik etkisini büyük ölçüde kaybetti. Kentsel dönüşüm ve yeni proje üretimi ve konut stoku kulvarlarında ezberlerin bozulması; uzun soluklu planlanmış-sürdürülebilir stratejilere ihtiyacı artırdı. Sanayi sektörü geçmişteki teşvik-yatırım uygulamalarının sonucu olarak ortaya çıkan hatalı teknoloji ve çarpıtılmış kapasite sorunlarının sarmalında ayakta kalma mücadelesini sürdürüyor.
TÜFE şubatta yüzde 0.81 artış gösterdi
Tüketici fiyat endeksi [TÜFE] şubatta bir önceki aya göre yüzde 0.81, yurtiçi üretici fiyat endeksi [Yİ-ÜFE] yüzde 1.26 arttı. Yıllık TÜFE bir önceki aya göre 0.55 puan artışla yüzde 10.13’e, yıllık Yİ-ÜFE 1.67 puan artışla yüzde 15.36 oldu. TÜFE’de 2016 Aralık’a göre yüzde 3.29, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7.88, Yİ-ÜFE’de ise sırasıyla yüzde 5.29 ve yüzde 5.87 artış yaşandı.
TÜFE’de şubatta aylık en yüksek artış yüzde 2.82 ile ulaştırma grubunda oldu. Ana harcama grupları itibarıyla şubatta endekste yer alan gruplardan sağlıkta yüzde 2.17, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1.38, konutta yüzde 1.18, eğlence ve kültürde ise yüzde 0.99 artış yaşandı. Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 3.35 ile giyim ve ayakkabı oldu.
TÜFE’de yıllık en fazla artış yüzde 21.72 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ulaştırma yüzde 17.96, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 12.82, sağlık yüzde 12.53, eğitim yüzde 9.33 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden I göstergesi, yeni düzenleme ve sepet ağırlıklandırması sonrası C olarak değiştirilmişti. Bu gösterge yıllık bazda yüzde 8.56 seviyesine ulaştı. Maliyet baskısı ve kur etkisiyle artış eğilimini sürdüren Yİ-ÜFE’de şubatta aylık bazda en yüksek artış yüzde 9.68 ile ham petrol ve doğalgazda gerçekleşirken, ana sanayi grubu sınıflamasına göre şubatta en fazla artış aylık yüzde 1.69, yıllık yüzde 20.03 ile ara mallarında yaşandı.
