Yerli Malı Akıllı Cep Telefonları
Bugüne dek global markaların egemen olduğu cep telefonu pazarında artık yerli markalar da söz sahibi. TL’deki değer kaybı, yerlileri fiyat rekabetinde öne çıkardı. İşte rekabetin arttığı piyasanın en akıllı yerlileri…
TÜRKİYE’NİN katma değeri yüksek ürünler üreterek global pazarlarda daha fazla söz sahibi olması gerektiği her fırsatta belirtiliyor. Katma değeri yüksek ürünlerin başında ise şüphesiz elektronik ürünler; onların başmda da akıllı cep telefonları geliyor. Türkiye’nin her yıl ithal ettiği yaklaşık 15 milyon cep telefonun cari açık üzerindeki ne-gatif etkisi 5 milyar dolar gibi devasa bir rakama ulaşıyor. Son dönemde yerli cep telefonu üretimini cazip hale getirmek üzere Ar-Ge faaliyetlerinin hız kazanması için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı düğmeye bastı. Son kullanıcı tarafında ise yerli üreticileri desteklemek için ithal telefonlara ek vergi getirildi. Bu gelişmelerin yerli telefonlara ilgiyi nasıl artıracağını zaman gösterecek. Öte yandan, Türkiye’de bir süredir yerli akıllı cep telefonları üretiliyor. Sundukları fiyat avantajları nedeniyle akıllı telefon pazarındaki rekabette yerli firmalar bir adım öne çıkıyor. Rakamlar da bize bunu söylüyor…
ÜÇ AKILLIDAN BİRİ YERLİ
Türkiye’nin cari açığı inişli çıkışlı bir grafik izlese de yaklaşık 40 milyar dolar civarmda. Bu rakamın yaklaşık yüzde 10’u ithal akıllı telefonlardan kaynaklanıyor. Piyasadaki yerli oyuncuların pazar payının yükselmesi ile yaklaşık 1-1.5 milyar dolarlık bir avantaj sağlanacağı belirtiliyor. Bu nedenle cep telefonunda yerli üretimin önemi her fırsatta dile getiriliyor.
Türkiye’de satılan cep telefonlarının yüzde 90’dan fazlasını akıllı telefonlar oluşturuyor. Bunlarm çoğu küresel markaların ürünleri. Ancak son dönemde yerli markaların pazarda yükselişi oldukça dikkat çekici bir boyuta ulaştı. Henüz pil, ekran, lens, işlemci veya bellek ürete-mesek de Türkiye’de satılan her üç akıllı telefondan biri yerli. Yerli akıllı telefonlar 2014’te yüzde 20’ler seviyesinde olan pazar payları yüzde 30’lara ulaşmış durumda. Pazar araştırma şirketi. IDC 2015’te satılacak mobil cihazların yüzde 30’dan fazlasının yerli tedarikçilerden geleceğini öngörüyor.
TURKCELL ÖNCÜ OLDU
Gelelim operatör lisanslı yerli akıllı telefonlara… Mobil operatörlerde piyasaya ilk ürünü lanse eden firma Turkcell oldu. T40’ı “Made in Turkey” etiketiyle Türkiye’de Manisa’da üretmeye başlayan Turkcell, T40’dan önce 2010’da lanse etmeye başladığı T serisiyle (T10, T20, Tll ve T30) ile haklı bir başarı yakalamıştı. T40 hariç, T serisi telefonları Huawei desteğiyle Çin’de üreten firma son olarak T50 ve T60 modellerini piyasaya sundu.
Turkcell Genel Müdür Yardımcısı İlker Kuruöz’den aldığımız bilgilere göre, Turkcell T40’ın üretim tarafında ZTE, donanım tarafında ise Qualcomm ile çalışıldı. 2014’ün sonunda bu işlemleri Manisa’ya taşıyarak “yerli üretime” geçildi. “T40’ı hayata geçirirken en iyi tasarımı belirlemek için önceki ürünlerden kazandığımız deneyimle birlikte yaklaşık bir yıl süren bir çalışmamız oldu. T40’ta yaklaşık 30 yerli iş ortağımızın emeğinin olması, yerli telefonun beraberinde yerli yazılımın da önünü açabileceğinin enn önemli göstergesi olduğunu düşünüyoruz” diyen Kuruöz, “Turkcell olarak biz akıllı telefonları lüks değil, insanların hayatını kolaylaştıran, bilgiye ulaştıran birer cep bilgisayarı olarak görüyoruz” diye ekliyor.
Kuruöz’den aldığımız bilgilere göre, bir sonraki akıllı telefon T50 ilk altı ayda 400 bin adetten fazla satıldı ve 2014 yılının en çok satılan akıllı telefonlarından birisi oldu. “T50 ile 4G’li akıllı t telefon penetras yonunun artmasında önemli bir rol oynadık” diyen Kuruöz, geçtiğimiz aylarda satışa sunulan T60’ın ise, yazılım açısından yerli mühendislere ve uygulama geliştiricilere büyük fırsatlar sunduğunu söylüyor. Üzerindeki sensörler sayesinde ortamdaki sıcaklığı, nemi ve basıncı ölçebilen T60, aynı zamanda kullanıcılarının gün içerisinde kaç adım attığını da sayabiliyor. Kuruöz, “Böylece mobil uygulama alanına yıllardır büyük destek vererek on binlerce yazılımcıya mobil uygulama eğitimleri veren Turkcell, yeni ürünü ile uygulama geliştiricilere de yepyeni bir alan daha açmış oldu” diyor.
PİYASADA 17 MODELİ VAR
Yerli akıllı telefon için harekete geçen ikinci operatör ise Vodafone Türkiye oldu. Vodafone’un Blade V adlı ürünü, Vestel’in Manisa tesislerinde üretildi. Blade V’den önce ilk olarak Temmuz 2010’da Vodafone 840’ı geliştiren şirket, şimdiye dek phablet dahil Vodafone markalı 17’den fazla akıllı telefonu piyasaya sundu. Haziran 2015’te akıllı telefon olarak Smart 6’yı tüketiciyle buluşturan Vodafone Türkiye, yerli üretim akıllı telefonlarını hem Türkiye’de Vestel’in Manisa tesisinde, hem de Çin’de ürettiriyor.
“Halihazırda akıllı telefon üretiminin belli aşamaları ülkemizde yapılıyor. Üretim ve Ar-Ge yetenekleri geliştikçe, telefonun tüm tasarımının ve parça üretiminin Türkiye’de yapılabileceğine inanıyoruz. Bu konuda birçok yerli firma büyük bir atılım içinde. Biz yerli üretime ve üreticiye verilecek teşviklerle telefon pazarının büyüyerek hak ettiği yıllık satış adetlerine ulaşması için desteğimizi sürdürmeye kararlıyız” diyen Vodafone Türkiye Pazarlama Direktörü Fatih Uysal, teşviklerin de etkisiyle artacak yerli cep telefonu üretiminin Türkiye’de teknolojiyi herkes için erişilebinıştırdı. Bu akıllıları Çin’de ZTE işbirliği ile üreten şirket, sonrasında yine ZTE işbirliği ile inTouch markası altında Avea inTouch3 ve 4’ü tüketicilerle buluşturdu. İnTouch serisi 400 TL’den başlayıp 650 TL’ye varan fiyat aralığına sahip.
DISCOVERY 3 MİLYON SATTI
Yerli akıllı telefon deyince akla gelen ilk markalardan biri olan General Mobile, her yıl piyasaya birkaç akıllı telefon modeli sunuyor. Discovery markası altında sekiz ürünü piyasaya süren şirket, son olarak Google işbirliğiyle Android One markalı ürününü tüketiciyle buluşturdu. Discovery markalı akıllı telefonların fiyat aralığı 560 TL’den başlayıp 1.000 TL’nin üzerine çıkıyor.
Operatör desteği olmadan 3 milyona yakın Discovery marka akıllı telefon satan şirket, üretimini diğer yerli şirketler gibi Çin’de yaptırıyor.
“Akıllı telefonlarımızın üretimi şu anda ağırlıkla Çin ve Tayvan’da gerçekleştiriliyor. Tüm tedarik zinciri, parça seçimi ve kalite kontrolü, tasarımı ve kurgusu mühendislerimiz tarafından yapılıyor” diyen General Mobile CEO’su Muzaffer Golcü, ülkemizde telefonu oluşturan ekran, çip, pil gibi ana unsurların üretiminin olmadığını ve bu anlamda katma değeri tasarım, yazılım, Ar-Ge ve entegrasyonda sağladıklarım belirtiyor.
MONTAJ FİRMASI OLMAK İSTEMİYOR
Pazara büyük hedeflerle giren yerli şirketlerden biri de Escort. İlk ürünü Escort Joye ES501 modelini 2014 Mayıs ayında tüketicilerle buluşturan firma, diğer modeli olan Escort Joye E8’ i de bunun peşinden piyasaya sundu. Escort Joye markalı akıllı telefonların 50 binden fazla sattığını söyleyen Nar Teknoloji Genel Müdürü Halil Öztürk, telefonların pil, dış ünite, aksesuar ve yazılımının Türk mühendislerin geliştirdiğini söylüyor. Öztürk, “Türkiye’nin ilk yazılım fabrikasında grup şirketlerimizden EYF’de (Escort Yazılım Fabrikası), Android mühendislerimizle Türkiye şartlarına uygun yazılım geliştirme çalışmaları yapılıyor. Burada arayüz çalışması, Türkçe klavye yazılımı, çocuklara özel uygulamalar (zararlı uygulamalara girmeyi önleyici aplikasyonlar), saha satış otomasyon sistemleri gibi yazılımlar geliştiriliyor”
serisi altında farklı ihtiyaç ve beğenilere yönelik yeni modelleri kullanıcılarla buluşturacak olan Casper’ın hedefi pazarda ilk üç firma arasında yer almak. Geçen yıl 170 bin satış rakamına ulaşan şirket, 2015 sonunda 400 binlik satış rakamına ulaşmayı, 2016 yılında ise 800 bin rakamını zorlamayı hedefliyor.
“Teknoloji cihazlarını becerikli kılan, içlerinde yer alan işlemci, işletim sistemi, bellek ve benzeri bileşenler. Bu parçalarda dünyanın tercih ettiği markalar, modeller var. Tercihler de ülkeden ülkeye pek değişim göstermiyor. Bir yerli marka olarak kullanıcının gündelik hayatında yaratabileceğiniz asıl fark, onun kullanım alışkanlıklarına uygun dizayn geliştirmek, kaliteli malzeme kullanmak ve bunları uygun fiyatla sunmak” diyen Casper Genel Müdürü ve Kurucu Ortağı Yalçın Yıldırım, “Ürünlerin yerli oluşu, üretim adresinden çok, Türkiye’deki kullanıcıların ihtiyaçlarına uygun olarak, yerli mü-hendislerce geliştirilmesinden kaynaklanıyor” diye devam ediyor. Casper markalı akıllı telefonlar pazarda 599 ila 1.199 TL arasında değişen geniş bir fiyat aralığında satılıyor.
FİYAT AVANTAJI KAZANIYOR
Yerli akıllı cep telefonlarına ilginin en önemli nedeni, TL’deki değer kaybı nedeniyle, yerli ürünlerin büyük bir fiyat avantajı kazanmaları. Yerli ürünlerin piyasa ortalaması 600 TL; den başlıyor. “Yerli” markalı akıllı cep telefonlarının çoğu Çin’de üretilse de, telefonların tasarımı ve içindeki yazılımların bir kısmı Türk mühendislere ait. Vestel, Casper, Reeder, Escort, General Mobile, Quatro gibi şirketler üretmiş oldukları akıllı telefonlarda yerlilik iddiasını korurken, Turkcell, Vodafone ve Avea olmak üzere mobil operatörler de akıllı telefon üretimi konusunda iddialılar.
Telefon üretimi birbirinden bağımsız çok sayıda parçaya gereksinim duyuyor; bu nedenle yüzde 100 yerli üretim mümkün değil. Türkiye’deki üretim mantığı da ilk olarak montaj ile başlıyor. Ancak sadece montaj yapmak bile, bilgi birikimi ve tecrübe sağladığından önemli bir adım olarak kabul ediliyor.
Yedilik konusunda en iddialı şirketlerden biri olan Vestel, geçtiğimiz yıl Berlin’de tanıtımını yaptığı Venüs 5.0 V ve Venüs 5.5 X ile pazara giriş yaptı.
Şirketin telefonları 699-899 TL fiyat aralığında satılıyor. Tele-0 fonlarda yüzde 52 oranında
yerlilik oranı sağladıklarını belirten Vestel yetkilileri, her fırsatta cep telefonu üretiminin ana işlerinden biri olacağını dile getiriyor. Telefonlar Vestel’in Manisa’daki fabrikasında üretiliyor. Akıllı cep telefonları Vestel’in gelecek vizyonunda lokomotif ürün olarak konumlandırılıyor.
1453 TEMALI OLANI DA VAR
Daha çok e-kitap okuyucu cihazlarıyla tanınan Reeder da akıllı cep pazarına sonradan katılan yerli şirketlerden. Dört modelle pazarda yerini alan Reeder, özellikle P8 modeli ile adından söz ettiriyor ve Ree-der’ın ürünleri 400 TL’den başlayan fiyatlarla tüketiciyle buluşuyor.
Quatro ise diğer yerli firmalardan farklı olarak piyasaya sunmuş olduğu akıllı telefon modellerinde 1453 vurgusu yaparak yerli temasını öne çıkarıyor. F1453, S1453 ve M1453 modelleriyle farklı tasarımlarla tüketiciyle buluşan telefonlar 570 TL’den başlayan fiyatlarla satılıyor.
