Yatırımlara yönelik yepyeni teşvikler

Torba yasayla yatırımlara yönelik yepyeni teşvikler getirildi. Proje bazlı yatırım teşvik modeli hayata geçirilecek. Yatırımcıya arsa, altyapı, vergi avantajları sağlanacak. Proje bazlı yatırım konusu ürüne alım garantisi verilecek…

YENI torba yasayla, iş dünyasından esnafa, şehit yakınlarından ticari araç sahiplerine kadar milyonları ilgilendiren düzenlemeler hayata geçecek. Yeni düzenlemeye göre, yatırımlarda “proje bazlı teşvik modeli” hayata geçirilecek. Bakanlar Kurulu, Ekonomi Bakanlığı’nın kararı ile proje bazlı desteklenmesine karar verilen yatımlara yüzde 100’e kadar indirimli kurumlar vergisi uygulatmaya, yatırıma katkı oranını yüzde 200’ü geçmemek üzere belirlemeye yetkili olacak. Prime esas kazanç alt sınırına bağlı kalınmaksızın 10 yıla kadar sigorta primi işveren hissesi karşılanacak, yatırım için özel önem taşıyan belirlenen sayıda her bir nitelikli personel için beş yılı geçmemek üzere, asgari ücretin aylık brüt tutarının 20 katma kadar ücret desteği verilebilecek.

Şehir içi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı faaliyeti ile ticari yük taşımacılığı yapanlara, söz konusu faaliyetler kapsamında kullanılan taşıtlarını yenilemeleri halinde 30 Haziran 2019’a kadar ÖTV desteği verilecek. Şehitlerin eş ve çocuklarının, eş veya çocukları bulunmaması durumunda ana veya babasından birinin ÖTV ödemeksizin bir defaya mahsus olmak üzere taşıt edinebilmesine imkan sağlanacak. Bağ-Kur’lunun primi 5 puan düşürülüyor. Kısmı çalışanların genel sağlık sigortası yaptırmasına kolaylık getiriliyor.

PROJE BAZLI TEŞVİK

İş dünyasmdan Bağ-Kur’luya, şehit yakınlarından ticari araç sahiplerine kadar milyonlarca kişiyi ilgilendiren yeni düzenlemeyle yatırımlarda proje bazlı teşvik modeli hayata geçirilecek. Düzenleme ile Bakanlar Kurulu’na kalkınma planları ile yıllık plan ve programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda, Türkiye’nin gelecekte ortaya çıkabilecek ihtiyaçlarını karşılama, arz güvenliğini sağlama, işe bağımlılığı azaltma, teknolojik dönüşümü sağlama, yenilikçi, katma değeri yüksek olan projeler için Ekonomi Bakanlığı’nca desteklenmesine karar verilen yatırımlar konusunda yetki verildi.

Buna göre Bakanlar Kurulu, proje bazlı olarak desteklenmesine karar verilen yatırımlara yüzde 100’e kadar indirimli kurumlar vergisi uygulanabilmesi, yatırıma katkı oranının yüzde 200’ü geçmemek üzere belirlenebilmesi veya kurumlar vergisi istisnası tanınabilmesi konusunda yetkili olacak. Bakanlar Kurulu’nun, gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlandırma, gümrük vergisi muafiyeti tanıma yetkisi bulunacak.

Bakanlar Kurulu, yatırımın hazine taşınmazı üzerinde yapılması halinde, belirlenecek yatırımcı lehine doğrudan, hasılat payı alınmaksızın, 49 yıl süreyle bedelsiz irtifak hakkı tesisi veya kullanım izni verebilecek. Yatırımın tamamlanması ve öngörülen istihdamın beş yıl sağlanması şartıyla Hazine taşınmazını, talep edilmesi halinde bedelsiz devredebilecek.

ASGARİ ÜCRETİN 20 KATI

Bakanlar Kurulu yatırım kapsamında yaratılan yeni istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin 10 yıla kadar varan sürelerde bütçeden karşılanabilmesi, işletme döneminde yatırıma ilişkin eneıji tüketim harcamalarının yüzde 50’sine kadarının en fazla 10 yıl süreyle karşılanabilmesi, sabit yatırım tutarının finansmanında kullanılan yatırım kredisi için 10 yıla kadar faiz veya kar payı desteği ya da hibe desteği sağlanmasına karar verebilecek.

Yatırım için özel önem taşıyan belirlenen sayıda nitelikli personel için beş yılı geçmemek üzere asgari ücretin aylık brüt tutarının 20 katına kadar ücret desteği sağlanması, yatırım tutarının yüzde 49’unu geçmemek üzere ve edinilen payların 10 yıl içerisinde halka arz ya da yatırımcıya satış şartıyla yatırıma ortak olunması konularında da Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

ALIM GARANTİSİ VERİLECEK

Nakit destekler, Ekonomi Bakanlığı bütçesinden karşılanacak. Proje bazlı yatırım konusu ürüne, süresi ve miktarı Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek alım garantisi verilecek. Projenin gerekli kıldığı hallerde, Bakanlar Kurulu kararıyla her türlü altyapı yatırımı yapılabilecek. Yatırımın devri halinde, devralan kurum aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla belirtilen istisna, muafiyet ve desteklerden yararlanacak. Yatırımların gerçekleştirilmemesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faiziyle, diğer destekler ise ilgili kanun çerçevesinde geri alınacak.

“STRATEJİK YATIRIM ŞARTI” KALDIRILDI

Düzenleme ile yatırım teşvik belgesi kapsamında bulunan yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilmeyen katma değer vergisinin izleyen yıl talep edilmesi halinde iade edilmesini öngören maddede yer alan “stratejik yatırım” olma şartı kaldırılıyor. 500 milyon TL tutarındaki asgari yatırım tutarı 50 milyon TL’ye kadar indiriliyor veya Katma Değer Vergisi Kanunu’nda belirlenen haddin iki katma kadar artırılması konusunda Bakanlar Kurulu’na yetki veriliyor.

YATIRIMA KATKI YÜZDE 100

Yatırım döneminde yatırıma başlama tarihinden itibaren kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulatarak yatırıma katkı tutarını her bir il grubu için yüzde 100’e kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkili kılmıyor. Mevcut durumda, Bakanlar Kurulu bu tutarı yüzde 80’e kadar çıkarma konusunda yetkiliydi.

Ayrıca, her il grubunun yanı sıra bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için de Bakanlar Kurulu sıfıra kadar indirmeye veya yüzde 100’e kadar artırmaya yetkilendiriliyor.

ŞEHİT YAKININA ÖTV’SİZ ARAÇ

Düzenleme ile şehitlerin eş ve çocukları, eş veya çocukları bulunmaması durumunda ana veya babasından biri ÖTV ödemeksizin bir defaya mahsus olmak üzere taşıt edinebilecek. Ayrıca alman bu aracın beş yıl sonra elde çıkarılması halinde vergi ödenmeksizin işlem yapılabilecek.

BAZI ARAÇLARA ÖTV MUAFİYETİ

Düzenlemeyle şehir içi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı faaliyeti ile ticari yük taşımacılığı faaliyeti yapan kişilere, söz konusu faaliyetler kapsamında kullanılan taşıtların yenilenmesi amacıyla, aynı cinsten olmak üzere, 30 Haziran 2019’a kadar yeni araç almaları halinde, ÖTV muafiyeti verilecek. Bu kapsamda taksi, dolmuş, otobüs, kamyon, kamyonet ve TIR’lar yer alacak. Düzenlemeden, ticari yolcu ve yük taşımacılığı faaliyeti dolayısıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunanlar yararlanabilecek. Bu kapsamda, kendi şahsının veya şirketinin çalışanım veya yükünü taşıyanlar, bu taşıtların yenilenmesi amacıyla bu istisnadan yararlanamayacak.

HİBRİT ARACA ALT VERGİ DİLİMİ

Elektrikli ve hibrit araçlar da teşvik edilecek. Buna göre, elektrikli ve hibrit araçların piyasaya kazandırılması ve Türkiye pazarında özendirilmesi amacıyla, bu araçların vergilendirilmesinde farklılaştırma adına vergi basamaklarında elektrikli motorlar için yeni bir alt birim açıldı.

TARIM ARAZİLERİNİN ALIMI

Hâzineye ait tarım arazilerini satın almak isteyenlere, bir yıl başvuru süresi verilecek ve daha önce yapılan başvurular geçerli kabul edilecek. Bu maddede belirtilen süreleri iki katma kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak. 2/B alanlarında bulunan taşınmazların bu Kanun kapsamında satışına ilişkin olarak; süresi içinde başvurmayanlara, kendilerine yapılan tebligatta belirtilen bedeli süresi içerisinde ödemeyenlere, taksitli satışlarda, sözleşmesinde belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenlere yeni bir hak verilerek, altı ay ödeme süresi tanındı.

KAMULAŞTIRMADA DEĞİŞİKLİK

Düzenlemeyle Kamulaştırma Kanu-nu’nda değişikliğe gidildi. Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmi ku-rumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde tasarrufu hukuken kısıtlanan taşınmazlar hakkında uygulama imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıllık süre içerisinde imar programları veya imar uygulamaları yapılacak ve bütçe imkanları dahilinde bu taşınmazlar ilgili idarelerce kamulaştırtacak veya herhalde mülkiyet hakkını kullanmasına engel teşkil edecek kısıtlılığı kaldıracak şekilde imar planı değişikliği yapılacak, yaptırılacak. Bu süre içerisinde belirtilen işlemlerin yapılmaması halinde taşınmazların malikleri uzlaşma sürecini ve imar Kanunu’nda öngörülen idari başvuru ve işlemleri tamamlandıktan sonra taşınmazın kamulaştırmasından sorumlu idare aleyhine asliye hukuk mahkemesinde taşınmaz bedelinin tespiti ve tescil davası açılabilecek.

BAĞ-KUR’LUYA 5 PUAN İNDİRİM

isteğe bağlı sigortalılar hariç, BağKur’lu (köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların) sigortalıların malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, beş puanlık kısmına isabet eden tutar, hazine tarafından karşılanacak. Sigortalıların bundan yararlanabilmeleri için primlerin Hazine tarafından karşılanmayan kısmının yasal süresi içinde ödenmesi, Kurum’a kendi sigortalılıklarından kaynaklanan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekecek.

Bu arada 1 Ekim 2016’dan itibaren geçerli olmak üzere kısmi süreli, çağrı üzerine veya ay içerisinde ücret karşılığı günün bazı saatlerinde çalışanların bakmakla yükümlülük statülerinin devam ettirilmesi sağlanıyor. Bakmakla yükümlü statüsü bulunmayanlardan 20 gün ve daha az çalışanların ise eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanmasına ilişkin düzenleme yapıldı.

TÜRKİYE VARUK FONU

Türkiye, büyük projelere kaynak sağlayacak ulusal varlık fonuna kavuşacak. Meclis tatile girmeden yasalaştırılması planlanan düzenlemeler arasında yer alan Türkiye Varlık Fonu kurulmasına ilişkin kanun teklifine göre sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinli-ğine katkı sağlamak, yurtiçinde kamuya ait varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek, stratejik, büyük öl-çekli yatırımlara iştirak etmek için Türkiye Varlık Fonu ve bu fona bağlı alt fonları kurmak ve yö-netmek üzere Türkiye Varlık Fonu Yönetim adıyla şirket kurulacak. Şirket, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın ticaret siciline resen tescil olunacak.

Şirketin 50 milyon TL olan sermayesi Özelleştirme Fonu’ndan karşılanacak. Tamamı ödenmiş olan bu sermayeyi temsil eden paylar Özelleştirme idaresi Başkanlığına ait olacak. En az beş kişiden oluşan yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürü atayacak.

İHTİYAÇ FAZLASI GELİRLER FON’A

Türkiye Varlık Fonu’nun kaynakları arasında Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından özelleştirme kapsam ve programında bulunan ve Türkiye Varlık Fonu’na devrine karar verilen kuruluş ve varlıklar ile Özelleştirme Fonu’ndan Fona aktarılmasına karar verilen nakit fazlası yer alacak. Ayrıca fonun kaynaklan kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufu altında bulunan ihtiyaç fazlası gelir, kaynak ve varlıklardan, Bakanlar Kurulu tarafından Türkiye Varlık Fonu’na aktarılmasına veya şirket tarafından yönetilmesine karar verilen kaynaklardan, yurtiçi ve yurtdışı sermaye ve para piyasalarından ilgili mevzuat kapsamında yer alan izin ve onaylar aranmaksızın sağlanan finansman ve kaynaklardan oluşacak.

DENETİM BİRİMİ OLUŞTURULACAK

Teklife, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda eklenen önergeyle Fon’un denetim ayağı güçlendirildi. Teklife göre şirket ve şirket tarafmdan kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve Fon bünyesinde kurulacak alt fonlar bağımsız denetime tabi olacak. Şirket, sermaye piyasası Kanunu kapsamında kurumsal yönetim düzenlemelerine uyacak. Bağımsız denetimden geçmiş yıllık mali tablolar, ile faaliyetleri, Başbakan tarafından görevlendirilecek sermaye piyasaları, finans, ekonomi, maliye, bankacılık., kalkınma alanlarında uzman en az üç merkezi denetim elemanı tarafından bağımsız denetim standartları çerçevesinde denetlenecek. Denetim sonucunda hazırlanacak rapor, her yıl haziran ayı sonuna kadar Bakanlar Kurulu’na sunulacak.

Vakıflara yayın lisansı

■ Vakıflara da yayın lisansı veriliyor. Vakıf kurucuları, medya hizmet sağlayıcı kuruluş ortağı kabul edilecek.

■ Radyo ve televizyonlar, aylık brüt ticari iletişim gelirlerinin yüzde 3’ü yerine yüzde 1.5’ini Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’na üst kurul payı olarak ödeyecek.

■ Kamu kurumlan ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinin iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirme yükümlülüğünün süresi 1 Temmuz 2017’ye uzatılıyor.

■ Temmuz 2009 istatistiğine göre toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi alan sendikalar ile istatistiğin yayımından sonra 15 Eylül 2012’ye kadar kurulan işçi sendikalarının, iki yıl içinde yapacakları yetki tespit başvurulan, yüzde 1 şartı aranmaksızın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca sonuçlandırılacak.

■ Kamu idarelerinin yerine getirdiği faaliyetlerin güvenilir, hızlı, kesintisiz bir şekilde sürdürülebilmesi için internet ve data hizmeti sağlayıcıları ile teknik altyapı kurulum, bakım ve yedekleme ile ilgili alımların, gelecek yıllara yaygın yüklenme suretiyle gerçekleştirilmesi amaçlanıyor.

Merkez Bankası’ne reeskont yetkisi

■ Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü bünyesinde ‘Türkiye Yerbilimleri Veri ve Karot Bilgi Bankası” kurularak, maden arama, araştırma ve üretimi esnasında sondaj karotları, numuneler ve yer bilimleri verileri, haritaları arşivlenerek, kullanıcıların hizmetine sunulacak.

■ Cep telefonlarındaki asgari maktu özel tüketim vergisi tutarına ilişkin yetki sınırları günün ekonomik koşullarına göre 160 TL esas alınacak şekilde yeniden belirlendi.

■ Merkez Bankası’na, iki imza taşımak koşuluyla reeskonta ve avansa kabul edilecek ticari senet ve vesikaların türlerini, uygulamayla ilgili diğer konuları düzenleme yetkisi verilecek.

■ Belediyelerce veya şirketlerince kurulacak elektronik denetleme sistemlerinden elde edilen gelirlerin yüzde 30’unu belediyeler alabilecek. Sistemin belediyelerce üçüncü kişilere gelir paylaşımı şeklinde ihalesi halinde, sistemin yatırım maliyetine kadar bu gelirin yüzde 30’unu, yatırım maliyetinden sonra ise yüzde 15’ini alabilecek.

Isı yalıtım harcamaları gider kabul edilecek

■ Gayrimenkul sahiplerince yapılan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar doğrudan gider olarak vergiden indirilebilecek.

■ Bakanlar Kurulu, vergiye tabi işlemlere taraf veya aracı olanlara vergi kesintisi yaptırmaya ve belirli şartlar altında farklı kesinti oranları tespit etmeye yetkili olacak.

■ Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında kredi teminatı sağlayan kurumların, Gelir Vergisi Kanunu kapsamındaki kazanç ve iratları üzerinden vergi kesintisi yapılmayacak.

■ Değerli kağıtlar tanımına, elektronik imza kullanmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeler de dahil olacak.

Esnaf kazanacak, ekonomi kazanacak

Ticari taksi, dolmuş, hatlı minibüs, servis aracı, kamyon, kamyonet, özel halk otobüsleri ve tırlarım 30 Haziran 2019’a kadar ÖTV’siz yenileyebilecek olması esnafı rahatlatacak. Satışları artıracak. Hem esnaf hem de ekonomi kazanacak.

Liberal ekonomi ve serbest ekonomi çerçevesinde vatandaş, en uygun aracı alacak. Fiyatları kim düşürürse, en cazip seçenekleri sunarsa, o tercih edilecek. Bağ-Kur’lu sigortalıların malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, 5 puanlık indirim yapılması da çok önemli bir karar. Primlerini düzenli ödeyenler ödüllendirilecek. SGK’nın tahsilatını artıracak.