Forex piyasasında hedge (korunma)
HEDGE özellikle döviz kurlarında meydana gelen fiyat dalgalanmalarma karşı bireylerin ya da kurumların, döviz kuru risklerini ortadan kaldırma amaçlı olarak kullanılan bir işlemdir. Yatırımcılar hedge ile ileriki bir tarihte oluşabilecek değer kaybına karşı varlıklarını korurlar. Bu işlem sayesinde alıcılar ileriki tarihte alacakları malların fiyatlarını sabit tutarken, satıcılar da ileriki tarihte satacakları malların fiyatını sabit tutar. Böylelikle kur riski her iki taraf için de bertaraf edilmiş olur. Forex piyasalarında hedging işleminin uygulanması oldukça basittir.
■ Kullanım alanları ve kullanıcılar: Dünya ekonomisinde tüm büyük firmaların kullandığı bu sistem, özellikle dış ticaretle uğraşan kişi ve kurumlar olmak üzere büyük ya da küçük tüm tüccarlar tarafından kullanılabilir. Forex piyasasında döviz işlemlerinde hedge yapılabileceği gibi altın, gümüş, doğalgaz gibi emtia işlemlerinde de hedge işlemleri yapılabilir.
■ Kurum bazında hedge işlemleri: ithalat şirketleri ithal ettikleri ürünün ödeme vadesini uzatabilir. Şirketler bu ürünü yurtiçinde sattıklarında kur riskine maruz kalır. Eğer ödeme gününde gerçekleşen kur, ürünün ithal edildiği gün gerçekleşen kurdan yüksek ise ithalat şirketleri kur zararına uğrar. Bu zararın ortadan kaldırılması için hedge işlemi gerçekleştirilebilir. Bu işleme örnek verecek olursak…
Bir tekstil işletmesi ilgili tekstil ürününü 1 milyon dolar maliyetle ithal ediyorsa ve ödemesini altı ay sonra gerçekleştirecekse dolar kurunda meydana gelecek yükselişe karşı bugünkü kurdan (2.2500) kaldıracın etkisiyle 10 bin dolar karşılığında 1 milyon dolar değerinde hedge işlemi gerçekleştirerek kuru sabitler. Altı ay sonrasında dolar/TL kurunda meydana gelen olası yükseliş (2.3000) durumunda, şirket bu zararını forex piyasasından telafi eder.
(2.3000-2.2500) x 1.000.000 = 50.000 TL hedge karı.
İhracat şirketleri ihraç ettikleri ürünün ödemesini, ileriki vadede alabilir. Şirketlerin ödeme günü kazanılan döviz yurtiçinde satışın yapıldığı o günkü kurdan düşük ise kur zararı ortaya çıkar. Bu zararın ortadan kaldırılması için hedge işlemi gerçekleştirilebilir. Bu işleme örnek verecek olursak…
Bir mobilya işletmesi ilgili mobilyayı 1 milyon dolar karşılığında ihraç ediyorsa ve karşılığını altı ay sonra gerçekleştirecekse dolar kurunda meydana gelecek düşüşe karşı bugünkü kurdan (2.2500) kaldıracın etkisiyle 10 bin dolar karşılığında 1 milyon dolar değerinde hedge işlemi gerçekleştirerek kuru sabitler. Altı ay sonrasında dolar/TL kurunda meydana gelen olası düşüş (2.2000) durumunda şirket bu zararım forex piyasasından telafi eder.
(2.2500-2.2000) x 1.000.000 = 50.000 TL hedge karı.
Hedge pozisyonunda oluşabilecek zarar durumunda şirket, bunu ana faaliyetlerinden telafi edeceği için zarar önemli değildir.
