Bir ayda 13 CEO koltuğunu kaybetti

Yeni yıla hızlı bir CEO sirkülasyonu ile girildi. Son bir ayda 13 şirketin CEO ve genel müdürlük koltuğunda değişim yaşandı. En son Turkcell’in 8 yıldır başmda olan Süreyya Ciliv’in istifası da düşünüldüğünde, 2015’in CEO değişim yıh olacağı rahatlıkla söylenebilir. Zaten uzmanların görüşü de bu yönde. Yılın sonraki dönemlerinde üst düzey yönetici değişnnlerinin devam edeceği vurgulanıyor.

Yılın ilk ayında hızlı bir üst düzey yönetici değişimi rüzgarı esti. Özellikle CEO ve genel müdür düzeyinde gerçekleşti bu değişim. Yaptığımız araştırmaya göre çoğu yabancı şirket olmaz üzere 13 büyük şirkette CEO ve genel müdürlük koltuğuna yeni isimler geldi. En son ve en çok ses getiren ayrılık karan da tahmin edeceğiniz gibi Turkcell’de yaşandı. 8 yıllık CEO’luk koltuğunu bırakan Süreyya Ciliv’in yerine kimin geleceği ise henüz netlik kazanmadı. Nestle’den, Imperial Tobacco’ya, Nurus Mobilya’dan Tofaş’a kadar uzanan üst düzey yönetici değişiminin yılın sonraki dönemlerinde de devam etmesi bekleniyor.

Peki neden yaşanıyor bu değişim rüzgan? Görüşler muhtelif. Hemen hepsine değinmeye çalışalım…

Örneğin Novartis, Nestle, Sanofi gibi şirketlerdeki yabancı yönetici atamalarının, şirket içinde yetenekli ve parlak yöneticilerin gelişmekte olan ülkelere tecrübe kazanması için gönderilmesinden kaynaklandığı yorumları yapılıyor. Tofaş’a CEO olarak atanan Cengiz Eroldu’nun bu göreve gelmesi ise farklı bir anlayışı temsil ettiğine dair değerlendirmeler var. Uzun süre bu pozisyon için hazırlandığı bilinen Eroldu, geçmiş CEO’larin aksine mühendis ve otomotiv kökenli değil, işletme ve finans kökenli.

Üst düzey seçme ve yerleştirme yapan şirketlerin yöneticilerinden aldığımız bilgiye göre, 2015 boyunca da bu değişimler devam edecek. Çünkü onlara göre, birleşme ve satın almaların artması, uluslararası firmalardaki değişimlerin uzantısı ve Türk şirketlerinin yeni düzene ayak uydurma çabaları değişimlerin süreceğini işaret ediyor. Özellikle perakende, sigorta, üretim ve hızlı tüketim sektörlerinde yönetici değişimine daha çok şahit olunacağının da altı çiziliyor.

DEĞİŞİMİN NEDENİ NE?

Yılsonu ve başının genellikle planlı CEO değişimleri için öngörülen zamanlar olduğunun altını çizen Egon Zehnder Türkiye Yönetici Ortağı Murat Yeşildere, gerçekleşen değişimlerin önemli kısmının uluslararası ya da yabancı sermayeli şirketler tarafından te-tiklendiği düşünüldüğünde zamanlama ve sayının şaşırtıcı olmadığını anlatıyor. Kritik rollerdeki üst düzey yönetici değişimi ile ilgili bir ‘mevsimsellik’ den bahsetmenin mümkün olduğunu anlatan Yeşildere bir gözlemini ise şu şekilde paylaşıyor: “Atamalardan 7 tanesinin (Shell, Prysmian, Novartis, Sanofı, Allianz, Nestle, AXA) uluslararası şirketlerin iç atamaları olduğunu söylemek yanlış olmayacak, iki şirkette de (Tofaş ve Marsh) içeriden terfilerin yapıldığını görüyoruz.”

HEDEFLER, İHTİYAÇLAR DEĞİŞİYOR!

Zaman içinde şirketlerin stratejileri, hedefleri ve ihtiyaçlarının değiştiğini, üst yönetim değişikliklerinin bir kısmının da bu nedenle olduğunun altını çizen MY Executive Yönetici Ortağı Müge Yalçın, konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Şirketler yeni bir alana yatı-nm yapıyorlar, yeni bir sektöre giriyorlar veya yeni ortaklıklar yapabiliyorlar. Yeni durumlar yeni yöneticiler gerek-tirebiliyor. Yeni stratejilerle birlikte bunlan gerçekleştirebilecek yetkinlik, birikim ve iş tecrübesindeki kişi CEO olarak tercih ediliyor. Bazı durumlar da CEO değişikliği yönetim kumlu değişikliğinden de kaynaklanabiliyor; şirketlerin el değiştirmesi şirket birleşmeleri, satın almalar da yine CEO değişikliğine yol açıyor.”

KÂR BASKISI ETKİLİYOR

Bu değişimin önemli nedenlerden birinin de pek çok sektörde kar marjlarının düşmesi olduğunu söyleyen Heidrick&Strugless Türkiye Yönetici Ortağı Ayşegül Aydın ise şirketlerin dünyadaki ekonomik durgunluk nedeniyle büyüme olan pazarlara odaklandığını anlatıyor. Özellikle uluslararası şirketlerde çalışan Türk yöneticilerin şirket ya da bölgesel merkezin ciddi takibi ve baskısı altında olduğuna değinen Aydın, pek çok yöneticinin de bu baskıya dayanamadığını anlatıyor. Hatta bu baskı nedeniyle 2015’te yönetici istifalarının gelebileceğini de sözlerine ekliyor.

SİGORTA VE İLAÇ ÖNE ÇIKIYOR

Sektörel olarak bakıldığında ağırlıklı olarak değişimin sigorta ve ilaç sektöründe yaşandığı görülüyor. Sigorta Türkiyede büyüyen ve hızla gelişen bir sektör. Dolayısıyla şirketlerin hedef ve yatırımlan da o doğrultuda agresifleşi-yor. Buna ayak uyduracak, eski düzene dinamizm getirecek liderler aranıyor. İlaç ise bambaşka bir resimle karşımıza çıkıyor. Son yıllarda arka arkaya gelen regülatif değişiklikler sonrası ilaç fımıalannın Türkiye’deki karlılıkla-n son derece düştü. Kimi ilaç firmala-n Türkiye’yi bölge merkezi olarak ko-numlandırmaktan vazgeçti veya büyüme planlarından çıkardı, kimiyse düşük marjlarla savaşabilecek lider profilleri bünyeye katarak, jenerik firmaları satın alarak mücadeleye devam eder vaziyette. Her iki resim de farklı CEO profillerini gerektirdiği için bu değişimin yaşandığı söyleniyor. Bir başka tespit ise atanan yöneticiler arasında yabancıların da olması. Ayşegül Aydın, atanan yöneticilerin yabancı olmasıyla ilgili ise şu tespitini paylaşıyor.

YABANCILAR GELİYOR!

“Özellikle Fransız şirketler uluslar arası bakışı, kültürü, iş yapış şeklini lokal pazarda doğru öğretmek istiyor ve o nedenle bu şirketlerin Türkiye’deki ofislerinde yabancılar CEO koltuğuna oturuyor. Bununla birlikte gelecek vaat eden parlak yöneticilerin gelişmekte olan ülkelerde deneyim kazanmasını isteyen şirketler bu pazarlara yöneticilerini göndererek onlan denemek istiyor. Son atamalardaki yabancı yöneticilerin bu iki nedenle Türkiye’ye geldiğini söyleyebilirim.”

Uzmanlar merkezileşme trendi sürdükçe yabancı yönetici akışının devam edeceğinin de altını çiziyorlar.

GÖREV SÜRELERİ KISALIYOR

Genel müdür ve CEO pozisyonla-nnda değişimin ise yıl içinde hatta 20l6’da da sürmesi bekleniyor. Spencer Stuart Türkiye danışmanlarından Hande Güngör, öncelikle fînans, tele-kom, ilaç, enerji gibi regüle sektörlerde bu değişime şahit olacağımızı devamında ise endüstri alanında faaliyet gösteren firmaların değişimde önderlik yapmasını beklediklerini söylüyor. Giriş sermayesi gruplannın yoğunlukla yatırım yaptıkları perakende sektörünün de yönetimlerinde değişim olabileceğinin altını çizen Güngör, CEO’ların görev sürelerinin gittikçe kısalmaya başladığını da vurguluyor. Güngör, “Son 10 yıldır bu kısalma trendi var. Hissedarlar artık daha hızlı performans bekliyorlar ve tahammül eşiği de düşmüş vaziyette. Aynca artan birleşme ve satın alamlar da süreyi kısaltan faktörler arasında” diye konuşuyor.

Göreve yeni gelen CEO’larda ise öne çıkan bazı özellikler söz konusu. Atanan CEO’ların genellikle global ve bölgesel roller üstlenmiş kişiler olmalarının ön plana çıktığını anlatan Güngör, yeni CEO’ların daha odaklı, net ve hızlı olduklarının da üzerinde duruyor.